Günümüzde giderek artan gürültü kirliliği, birçok insanı bu karmaşadan kaçmak için gürültü engelleyici kulaklıklara yöneltiyor. Ancak bazı odyologlar, sürekli olarak ortam seslerini engellemenin, beynin sesleri etkin bir şekilde işleme yeteneğini olumsuz etkileyebileceği konusunda endişelerini dile getiriyor. Bu durum, özellikle gençlerin beyin gelişimi üzerinde potansiyel riskler taşıyor.
İşitsel İşleme Bozukluğu (APD): Gizli Tehlike mi?
Sorunun temelinde, "işitsel işleme bozukluğu" (APD) olarak bilinen bir durum yatıyor. APD, kişinin işitme duyusu normal olmasına rağmen beynin sesleri ve konuşmayı doğru bir şekilde yorumlamakta zorlanması anlamına geliyor. APD'si olan kişiler genellikle seslerin yönünü belirlemekte veya gürültülü ortamlarda belirli seslere (örneğin bir konuşmacının sesine) odaklanmakta güçlük çekerler. Bu durum, sosyal etkileşimlerden akademik performansa kadar birçok alanda sorunlara yol açabilir.
APD genellikle beyin hasarları, tekrarlayan kulak enfeksiyonları ve nöroçeşitliliğe (otizm, dikkat eksikliği gibi) bağlı olarak ortaya çıkar. Ancak BBC'ye konuşan İngiliz odyologlar, son zamanlarda bu yaygın risk faktörleriyle ilişkili olmayan gençlerde APD vakalarında bir artış olduğunu belirtiyor. Bu uzmanların teorisi, aşırı gürültü engelleyici kulaklık kullanımının, beynin doğru işitsel gelişimini geciktirebileceği yönünde.
Vaka Çalışması: Gürültü Engelleyici Kulaklıkların Potansiyel Etkisi
Bu duruma bir örnek, geçen yıl konuşmayı anlamakta zorlandıktan sonra APD teşhisi konulan 25 yaşındaki yönetici asistanı Sophie. Odyologu, Sophie'nin günde beş saate kadar gürültü engelleyici kulaklık kullanma alışkanlığının, bu duruma katkıda bulunmuş olabileceğine inanıyor. Sophie, altyazı olmadan konuşmaları ve dersleri "anlamsız gevezelik" olarak algıladığını ifade ediyor. Bu durum, Sophie'nin günlük yaşamını ve iş performansını olumsuz etkilemiş durumda.
Uzman Görüşleri: Gelişim Yıllarında Sese İhtiyaç Var
İngiliz Odyoloji Akademisi Başkan Yardımcısı Claire Benton, yayın organına verdiği demeçte, beynin kritik gelişim yıllarında kendini gürültüsüz bir ortama hapsetmenin, karmaşık dinleme becerilerinin olgunlaşmasını engelleyebileceğini belirtiyor. Kısacası, eğer sürekli olarak sadece müzik veya podcast dinliyorsanız, beyniniz önemsiz arka plan gürültülerini nasıl filtreleyeceğini unutmaya başlayabilir.
Benton, "Daha karmaşık, üst düzey dinleme becerileri beyninizde genellikle 20'li yaşlarınızın sonlarına doğru tamamlanır" diyerek, bu dönemdeki işitsel deneyimlerin önemini vurguluyor.
Artan Vakalar ve Kısıtlı Kaynaklar
BBC'ye göre, birçok Ulusal Sağlık Sistemi (NHS) odyoloji departmanı, işitme sorunları nedeniyle sevk edilen gençlerde bir artış olduğunu bildiriyor. Ancak yapılan testlerde, bu gençlerin kulaklarının normal şekilde çalıştığı görülüyor. Gerçek sorun, beyinlerinin gürültüyü etkili bir şekilde işlemekte zorlanması.
Ne yazık ki, İngiltere'nin kamu sağlık sisteminde APD değerlendirme ve tedavi kaynakları son derece sınırlı durumda. Şu anda, yalnızca bir NHS sağlayıcısı tam teşhis çalışmaları sunuyor ve bekleme listesi dokuz ay. Bu darboğazın bir kısmı, APD'yi değerlendirmenin inanılmaz derecede zaman alıcı olmasından kaynaklanıyor; bazen iki saatten fazla testin yanı sıra ek bilişsel değerlendirmeler de gerekiyor. Bu durum, APD'li gençlerin doğru tanı ve tedaviye erişimini önemli ölçüde zorlaştırıyor.
Peki Ne Yapmalı? Gürültü Engelleyicilerden Tamamen Vazgeçmeli miyiz?
Bu endişeler, gürültü engelleyici kulaklıklardan tamamen vazgeçmemiz gerektiği anlamına gelmiyor. Aksine, gürültü engelleme, uzun süreli yüksek seslere maruz kalmaktan kaynaklanan gürültüye bağlı işitme kaybını önlemede hala hayati bir rol oynuyor. Rapor, özellikle gençlerin, özellikle de üst düzey dinleme becerileri hala gelişmekte olan ergenlerin aşırı gürültü engelleme kullanımının risklerini vurguluyor.
Uzmanlar, gençler için dengenin önemine dikkat çekiyor. Kulaklarının düzenli olarak doğal, filtrelenmemiş ortamlarda deneyim kazanmasına izin vermek, etkili ses filtreleme yeteneklerini korumak için esastır. Bu, kulaklıkları daha az kullanmak, özellikle sessiz ortamlarda kulaklık kullanmaktan kaçınmak ve doğal ses ortamlarında daha fazla zaman geçirmek anlamına gelebilir.
Yorum yapabilmek için giriş yapmalısınız.