El Niño hava olayının sona ermesiyle birlikte, yaz sonundan itibaren La Niña hava olayının etkili olmaya başlaması bekleniyor. Uzmanlar, bu durumun dünyanın pek çok bölgesinde yağış rejiminde önemli değişikliklere yol açacağı konusunda uyarıyor.
El Niño ve La Niña, Pasifik Okyanusu'nda meydana gelen ve küresel hava koşullarını etkileyen iki önemli hava olayıdır. El Niño, okyanus yüzey sıcaklıklarının artmasıyla karakterize edilir ve bu durum dünya genelinde sıcaklık artışına neden olurken, La Niña ise bunun tam tersine, okyanus yüzey sıcaklıklarının düşmesiyle daha soğuk hava koşullarına yol açar. Bu iki olay arasındaki geçiş dönemlerinde ise nötr hava koşulları hakim olur.
El Niño ve La Niña: Etki Süreleri ve Sıklıkları
El Niño ve La Niña genellikle 9 ila 12 ay arasında etkili olur, ancak bazı yıllarda bu süre daha da uzayabilir. Bu hava olayları 2 ila 7 yıl arasında değişen periyotlarla tekrar eder. 2023 yılının Nisan ayında sona eren son El Niño, 2022 yılının Haziran ayında başlamıştı. ABD Ulusal Okyanus ve Atmosfer İdaresi (NOAA) tahminlerine göre, birkaç aylık nötr koşulların ardından yaz sonuna doğru La Niña etkili olmaya başlayacak.
Küresel Etkiler: Sıcaklık ve Yağış Rejimleri
Boğaziçi Üniversitesi İklim Değişikliği ve Politikaları Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Levent Kurnaz, El Niño'nun dünya genelinde ekstrem hava koşullarına yol açtığını, ancak La Niña'nın da benzer derecede önemli etkileri olduğunu belirtti. Kurnaz, La Niña'nın ortalama sıcaklıkları düşürmesine rağmen, küresel iklim değişikliği nedeniyle sıcaklık rekorlarının yine de kırılabileceğini vurguladı.
Prof. Dr. Kurnaz, “Şimdi La Niña dönemine giriyoruz. Muhtemelen yaz sonu veya Eylül başı gibi La Niña etkilerini görmeye başlayacağız. La Niña, ortalama sıcaklıkların düşmesi demektir ancak El Niño'nun üç yıl boyunca görülmemesi ve bu süre zarfında La Niña'nın etkili olması bile, arka plandaki iklim değişikliğinin şiddetli olması nedeniyle sıcaklık rekorlarının kırılmasına engel olamayabilir.” dedi.
Türkiye'deki Etkiler: Yağış ve Sıcaklık
Türkiye'de El Niño ve La Niña etkilerinin diğer bölgelere kıyasla daha az belirgin olduğunu ifade eden Prof. Dr. Kurnaz, İstanbul'da kar yağışının her zaman mümkün olduğunu, ancak bunun her geçen yıl daha sürpriz olarak kabul edileceğini söyledi. La Niña'nın bu ihtimali biraz daha artıracağını belirtti.
Boğaziçi Üniversitesi İklim Değişikliği ve Politikaları Uygulama ve Araştırma Merkezi Danışma Kurulu Üyesi Dr. Tufan Turp, El Niño ve La Niña dönemlerinde yaşanan dalgalanmaların hava sıcaklıklarında, atmosferik basınç ve rüzgar düzenlerinde, deniz yüzeyi su sıcaklıklarında değişimlere neden olduğunu söyledi. Turp, NOAA'ya göre Haziran ile Ağustos arasında La Niña'nın gerçekleşme olasılığının yüzde 50 olduğunu belirtti ve Avrupa Orta Vadeli Hava Tahminleri Merkezi'nin (ECMWF) de bu tahminleri desteklediğini ekledi.
Dr. Turp, “Son El Niño'nun etkilerinin kuzey yarımkürede yaz boyunca zayıflayarak devam edeceği ve kış mevsimi başında La Niña'nın daha olası olduğunu öngörülüyor. Türkiye'deki etkiler ise Pasifik Adaları, Okyanusya, Avustralya, Güney Amerika, Kuzey Amerika ve Asya gibi bölgelerdeki kadar belirgin değildir.” dedi.
Denizlerdeki Isınma Trendi
Orta Doğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) Deniz Bilimleri Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Barış Salihoğlu, önümüzdeki dönemde görülecek La Niña'nın, soğuk dönem olduğunu ancak denizler için normal sıcaklıklar anlamına geldiğini belirtti. Salihoğlu, “İklim değişikliği nedeniyle artan sıcaklıkların devam edeceğini öngörüyoruz, yani deniz suyu sıcaklıklarında ciddi bir normalleşme beklemiyoruz. Isınma trendi El Niño dönemindeki hızla olmasa bile La Niña döneminde de devam edecek.” değerlendirmesinde bulundu.
Küresel İklim Değişikliği ve Gelecek Beklentiler
Küresel iklim değişikliği, El Niño ve La Niña gibi doğal hava olaylarının etkilerini daha da belirgin hale getiriyor. Sıcaklık artışları ve yağış rejimlerindeki değişiklikler, dünya genelinde tarım, su kaynakları ve doğal afet risklerini artırıyor. Uzmanlar, bu tür hava olaylarının gelecekte daha sık ve şiddetli yaşanabileceğini belirtiyor ve küresel ısınmanın etkilerini hafifletmek için uluslararası işbirliği ve güçlü iklim politikalarının önemini vurguluyor.
El Niño'nun sona ermesi ve La Niña'nın başlamasıyla birlikte dünya genelinde hava koşullarında önemli değişiklikler bekleniyor. Bu süreçte, iklim değişikliğinin etkilerini anlamak ve gerekli önlemleri almak hayati önem taşıyor.
Yorum yapabilmek için giriş yapmalısınız.